“Cilado qoftë arsyeja, shumica e librave në listën time të leximit këtë verë prekin atë që ndodh kur njerëzit bien në konflikt me botën përreth tyre”, shkruan Gates.
Më poshtë janë pesë librat që Gates rekomandon për të lexuar këtë verë.
‘Nën një qiell të bardhë: Natyra e së Ardhmes’ (‘Under a White Sky: The Nature of the Future’) – nga Elizabeth Kolbert
Autorja Elizabeth Kolbert është një shkrimtare fituese e Çmimit Pulitzer në Neë Yorker dhe ky është libri i saj i tretë pas “Shënimeve në terren nga një katastrofë: Njeriu, natyra dhe ndryshimi i klimës” dhe “Zhdukja e gjashtë”. Me këtë libër, Kolbert hedh një vështrim nëse risitë njerëzore mund të jenë shpëtimi për planetin që ata kanë dëmtuar.
Kolbert shikon çështje si ruajtja e shkëmbinjve nënujorë koralorë, redaktimi i gjeneve dhe gjeoinxhinieria, e cila përfshin bërjen e ndryshimeve të përkohshme në atmosferë ose oqeane për të kontrolluar temperaturën e tokës.“Unë jam i kënaqur që shkrimtarët e zgjuar si Elizabeth po na kujtojnë rreziqet e përpjekjes për të ndërhyrë në natyrë. Por do të doja që ajo të kishte hulumtuar nëse rreziqet ia vlen të ndërmerren, ose cilat mund të jenë alternativat,” shkruan Gates në përmbledhjen e tij.
Por Gates thotë se ai është “më shumë optimist” sesa Kolbert. “Unë nuk mendoj se është e pashmangshme që njerëzit do të vazhdojnë të degradojnë mjedisin përgjithmonë. Ndërsa standardi i jetesës rritet, nivelet e rritjes së popullsisë zbresin dhe njerëzit fillojnë të ruajnë burimet dhe të pastrojnë mjedisin,” shkruan Gates. “Ne jemi gjithashtu duke zhvilluar mënyra të reja për të kuptuar ndikimin që kemi në natyrë, përfshirë modelet kompjuterike që mund të parashikojnë se si popullatat e mushkonjave do t’i përgjigjen përpjekjeve të ndryshme për t’i vrarë ato.”
‘Një tokë e premtuar’ (A Promised Land) – nga Barack Obama
Gates admiron kujtimet e ish-presidentit Barack Obama.
“Ju duhet të jeni një person mjaft i vetëdijshëm për të shkruar një autobiografi të sinqertë – diçka për të cilën politikanët nuk njihen saktësisht. Për fat të mirë, ish-Presidenti Obama nuk është si shumica e politikanëve”,- shkruan Gates në përmbledhjen e tij. “Një Tokë e Premtuar është një libër freskues i sinqertë. Ai nuk po përpiqet të shesë veten për ju ose të pretendojë se nuk bëri gabime. Është një libër i jashtëzakonshëm, pavarësisht nga pikëpamja juaj politike.”
Libri kalon nëpër jetën e Obamës përmes operacionit të vitit 2011 që vrau Osama bin Laden. Një vëllim i dytë po vjen.
“Obama e bën të qartë anën pozitive të punës – veçanërisht mundësinë për ta bërë jetën më të mirë”,- shkruan Gates. “Por në përgjithësi, kujtimet më lanë me një përshtypje çuditërisht melankolike të asaj se si është të jesh president. ‘Ndonjëherë unë do të fantazoja të dilja nga dera lindore dhe poshtë rrugës, kalimi i rojes dhe portave të hekurta, për të humbur veten në rrugët e mbushura me njerëz dhe për të hyrë përsëri në jetën që kisha njohur dikur”,- shkruan ai.
”‘Lights Out: Pride, Delusion, and the Fall of General Electric’ – Nga Thomas Gryta dhe Ted Mann
“GE është një korporatë mitike”, shkruan Gates. “Kur GE filloi të përdorte softuerin Microsoft në ditët tona të hershme, kjo na dha një hov të madh në treg, sepse GE ishte një kompani e tillë”.
Në listën e Gates, “Lights Out” hedh një vështrim në rënien e General Electric nga shkëlqimi, siç u tha nga gazetarët e Wall Street Journal Thomas Gryta dhe Ted Mann.
“Një nga pikat më të mira të dukshme të GE ishte në të vërtetë një nga dobësitë e saj më të mëdha”,- shkruan Gates. “Për shumë vite, investitorët i donin aksionet e GE sepse ekipi i menaxhimit të GE gjithmonë ‘rriste vlerën e tyre’ – domethënë, kompania prodhoi fitime për aksion të paktën aq sa parashikuan analistët e Wall Street.
”Por kishte një dobësi. “Rezulton se kultura e shifrave me çdo kusht i dha shkas ‘teatrit të suksesit’ dhe “ndjekjes së fitimeve”, shkruan Gates. “Sipas fjalëve të Gryta dhe Mann, ‘Problemet ishin fshehur për hir të ruajtjes së performancës, duke lejuar kështu që problemet e vogla të bëhen probleme të mëdha para se të zbuloheshin.’”
Gates gjithashtu mësoi se GE po përpiqej të bënte shumë.
“Gjithashtu GE nuk kishte talentin dhe sistemet e duhura për të bashkuar një grup marramendës biznesesh që nuk kishin lidhje me njëra tjetrën,” shkruan Gates.
“Investitorët blenë idenë se fama botërore e kompanisë e bëri atë më të mirë në menaxhimin e gjërave se kushdo tjetër, dhe se GE mund të prodhonte fitime të qëndrueshme edhe në tregje shumë ciklike. Dhe GE i bindi me sukses njerëzit se drejtuesit e saj mund të shmangnin kurthet që kishin shkelur konglomeratet e mëdha në të kaluarën”,- thotë Gates. “Në realitet, ata gjeneralistë shpesh nuk i kuptonin specifikat e industrive që duhej të menaxhonin dhe nuk mund të përshtateshin në trendet e industrive të tyre.”
‘The Overstory’ – Nga Richard Powers
“The Overstory”, i cili fitoi çmimin Pulitzer 2019 në letërsi artistike, është një tregim ndaj pemëve përmes nëntë historive të personazheve, jeta e të cilëve preket në një mënyrë ose në një tjetër prej tyre.
“Libri më bëri të dëshiroj të mësoj më shumë rreth pemëve”, shkruan Gates në përmbledhjen e tij. “Ju nuk keni nevojë për ndonjë njohuri të veçantë për të ndjekur historinë, por kjo më la super kurioz për këtë temë. Ka një elegancë të caktuar se si pemët përshtaten në ekosistemet e tyre. Është e mahnitshme që ato jetojnë për kaq shumë kohë – pema më e vjetër në botë është mbi 4800 vjeçare! – pavarësisht se është e palëvizshme.
”Narrativa e “The Overstory” është e ndryshme nga librat e tjerë të trilluar.
“Ky nuk është një libër ku gjithçka lidhet me një hark. Disa nga personazhet takohen me njëri-tjetrin dhe të tjerët kanë histori krejtësisht të ndara,” shkruan Gates. “Në fund, nuk është e qartë nëse supozohet se i shihni veprimet e tyre si të moralshme ose thjesht si një gjë të çmendur. (Ju as nuk e kuptoni nëse një nga personazhet kryesore jeton apo vdes.)
”‘Një mbrojtje elegante: Shkenca e re e jashtëzakonshme e sistemit imunitar: Një përrallë në katër jetë’ (‘An Elegant Defense: The Extraordinary New Science of the Immune System: A Tale in Four Lives’) – Nga Matt Richtel
Shkruar nga gazetari fitues i Çmimit Pulitzer të New York Times, Matt Richtel, “Një Mbrojtje Elegante” është një libër rreth sistemit imunitar të njeriut. Është shkruar dhe botuar para pandemisë së koronavirusit, por siguron kontekst të mirë për ta kuptuar atë, thotë Gates.
Richtel tregon historinë e sistemit imunitar përmes “përrallave të katër njerëzve të vërtetë, sfidat shëndetësore të të cilëve ilustrojnë tiparet dhe defektet e sistemit imunitar,” shkruan Gates.
“Më prekësja nga këto është historia e mikut të përjetshëm të Richtel, Jason Greenstein, një shitës ambulant i cili u diagnostikua me limfomën Hodgkin”, thotë ai. Gates tregon të njëjtën sëmundje që vrau shokun e tij bashkëthemeluesin e Microsoft, Paul Allen në 2018.
Përveç përshkrimit të historive të parregullsive të sistemit imunitar, Richtel gjithashtu shpjegon se si funksionojnë trajtime të caktuara./BM/
