RUSI- Ndërsa bota u alarmua nga deklarata e zëdhënësit të Kremlinit Dmitry Peskov se koncepti i sigurisë kombëtare të Rusisë parashikon përdorimin e armëve bërthamore në rast të një kërcënimi për mbijetesën e vendit. Shumica e analistëve besojnë se këto nuk janë raketa bërthamore strategjike, me rreze më të shkurtër veprimi dhe me më pak fuqi shkatërruese.
Sipas Blic.rs, Peskov nuk e përjashtoi plotësisht mundësinë që Moska në një moment të përdorë armët bërthamore, duke u përgjigjur se vetëm nëse është një kërcënim ekzistencial për vendin tonë, atëherë diçka e tillë do të ishte e mundur”.
“Përshkallëzimi për de-përshkallëzimin”
Shumica e analistëve ushtarakë besojnë se në atë rast, Rusia do të ndiqte strategjinë e “përshkallëzimit për de-përshkallëzimin”, duke inicuar shkëmbime të kufizuara bërthamore për të sjellë kundërshtarët në tryezën e bisedimeve. Analisti ushtarak Vlade Raduloviç i Qendrës për Kërkime Gjeostrategjike dhe Terrorizëm shpjegon se dy gjëra duhet të mbahen parasysh kur flitet për reagimin e mundshëm bërthamor të Rusisë.
– Doktrina e parë ushtarake është e vitit 2000, kur Vladimir Putin ishte në krye të Këshillit të Sigurimit të Federatës Ruse dhe kur u tha se në rastin e mbrojtjes së shtetit, mund të ndodhë përdorimi i armëve bërthamore. Amendamenti i kësaj doktrine nga viti 2010 thotë se Rusia “do të arrijë në armë bërthamore kur të rrezikohet vetëm ekzistenca e shtetit”, që është, me kusht, një përkufizim më i lirë.
Që tani theksi vihet në përdorimin e mundshëm të arsenalit bërthamor taktik, siç thotë ai, vërtetohet nga doktrinat ushtarake të NATO-s dhe çështjet perëndimore “se frika kryesore nuk vjen nga raketat ndërkontinentale, por taktike”. Rusia, shton ai, mund t’i përdorë ato në disa mënyra. Rusia, për shembull, ka obuskë vetëlëvizës 203 milimetrash që mund të mbajnë një kokë të vogël bërthamore taktike me rreze veprimi prej 50 kilometrash, një projekt që ekzistonte në kohën sovjetike. Është edhe ajo që tashmë është përdorur, sistemi taktik “Iskander” me rreze veprimi nga 400 deri në 500 kilometra, i cili përveç atij konvencional mund të mbajë edhe një kokë bërthamore. Përveç kësaj, ajo ka një segment që nuk po merr aq shumë vëmendje, dhe ai është një familje e re e raketave hipersonike, siç është “Avangard”, e cila është testuar vetëm deri më tani, por që ka një fuqi goditëse kinetike saqë në thelb duhet të nuk bartin as kokë konvencionale dhe as bërthamore, fuqia kinetike që lëshon është aq e fortë sa ka pasoja shkatërruese pohon bashkëbiseduesi ynë.
Civilët nuk mund të kurseheshin.
Megjithëse, duke pasur parasysh rrezen, objektivat e një përgjigjeje të mundshme taktike bërthamore ruse në Ukrainë, efekti shkatërrues nuk do të anashkalonte civilët.
– Thjesht nuk ka objektiva ushtarakë kur vepron me armë bërthamore. Mund të përqëndrohen në një komandë ose në një qendër të rëndësishme të palëvizshme me një goditje, por pasojat më të gjera në unazën e shpërthimit i bartin të gjithë, në varësi të fuqisë shkatërruese për të cilën po flasim. Nëse një objektiv është me një diametër 2-2,5 kilometra shkakton dëmtime të rënda të ndërtesave dhe fuqisë punëtore.
Analisti ushtarak Aleksandar Radic shton se qasja moderne doktrinare ruse nga viti 2018, e cila i është bashkangjitur shefit aktual të Shtabit të Përgjithshëm Gerasimov, nënkupton përdorimin e armëve bërthamore kundër vendeve jo-bërthamore, siç është Ukraina. Radiç pajtohet se armët taktike bërthamore do të përdoren në këtë skenar për të shkatërruar burime të rëndësishme të mbrojtjes ukrainase që nuk mund të shkatërrohen ndryshe.
Sipas Radiç, paralajmërimet ruse deri më tani kanë qenë shumë reale dhe nuk do të thotë se tani dikush duhet të bombardojë Moskën në mënyrë që Rusia t’i përgjigjet raketave bërthamore, por ka të bëjë me vlerësimin e tyre për atë që është e rëndësishme për mbijetesën e tyre apo interesat jetike, dhe ka një gamë të gjerë justifikimesh.
Cili është potenciali bërthamor i Rusisë?
Madhësia e arsenalit bërthamor të Rusisë është një sekret shtetëror dhe një çështje spekulimi. Sipas mediave perëndimore, Federata e Shkencëtarëve Amerikanë vlerësoi në fillim të këtij viti se Rusia posedonte 5,977 armë bërthamore, nga të cilat rreth 1,500 koka ruse janë aktualisht “të dislokuara”, që do të thotë se ato janë të vendosura në raketa, bombardues ose nëndetëse. Sipas mediave perëndimore, Rusia ka gjashtë fusha raketore bërthamore në Kozelsk, Tatishchevo, Uzhur, Dombarovsky, Kartala dhe Alejska, nëndetëse raketore bërthamore që patrullojnë nga tre baza detare në Nerpichya, Jagelna dhe Ribachia, ndërsa bombardues bërthamorë në bazat ajrore dhe bazat ajrore angleze.
Gjatë fjalimit të tij vjetor për gjendjen e kombit më 1 mars 2018, vetë Vladimir Putin konfirmoi publikisht se Rusia posedon disa klasa të reja të armëve bërthamore, duke përfshirë disa që më parë ishin spekuluar se ekzistonin. Putin më pas përmendi sistemin hipersonik “Avangard”, i aftë për të kryer manovra të mprehta ndërsa udhëton 20 herë më shpejt se zëri, gjë që e bën atë “absolutisht të paprekshëm ndaj çdo sistemi të mbrojtjes kundër raketave”. Presidenti rus më pas përmendi ekzistencën e një siluri nënujor me energji bërthamore dhe të raketave lundruese “Burevestnik”, të dyja me një rreze efektivisht të pakufizuar.
