Qeveria britanike po planifikon anulimin e planeve për të hequr normën më të lartë të tatimit mbi të ardhurat, duke njoftuar tërheqjen e turpshme pas një rebelimi midis ligjvënësve të saj dhe një jave trazirash financiare dhe ekonomike.
Në një deklaratë të hënën, ministri i financave Kwasi Kwarteng tha se ulja e taksave për fituesit më të lartë “ishte bërë një shpërqendrim” nga paketa më e gjerë e masave të qeverisë për të trajtuar krizën energjetike dhe për të ulur taksat më gjerësisht, në përpjekjet e saj për t’i dhënë fund viteve që kanë pasur një luhatje ekonomike.
Njoftimi shënon një ulje të madhe dhe të papritur për kryeministren e re Liz Truss, qeveria e së cilës është tronditur nga reagimi ndaj propozimit të saj për shkurtime gjithëpërfshirëse të taksave, të cilat përfshinin uljen e normës më të lartë të tatimit mbi të ardhurat në 40% nga 45%. Tërheqja e qeverisë erdhi vetëm 24 orë pasi Truss pranoi gabime në përgatitjen e terrenit për “minibuxhetin” e Kwarteng më 23 shtator, por tha se ajo po i përmbahej masave. Shkurtimet e propozuara prej 45 miliardë paund do të ishin më të mëdhatë ndër 50 vite.
Por shkurtimet e ulën paundin në nivelet më të ulëta historike kundrejt dollarit amerikan dhe ndezën kaos në tregun e borxhit të Britanisë, sepse ato do të kërkojnë një rritje të madhe të huamarrjes së qeverisë. Normat e hipotekave u rritën dhe disa fonde pensionesh u përpoqën të mbeten paguese. Një shkallë e rendit u rivendos vetëm nga një ndërhyrje emergjente të mërkurën e kaluar nga Banka e Anglisë, e cila tha se do të blinte obligacione të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar me vlerë 65 miliardë paund.
Vendimi i qeverisë për t’u dhënë fituesve kryesorë një ulje të madhe taksash, ndërkohë që miliona njerëz po luftojnë për të paguar faturat e tyre të energjisë dhe ushqimit ishte elementi më i diskutueshëm politik i planit. Në një qortim të rrallë, Fondi Monetar Ndërkombëtar kritikoi paketën e qeverisë, duke thënë se kjo do të rriste pabarazinë dhe do të rriste presionin inflacioniste në ekonominë e Mbretërisë së Bashkuar.
Ish-kolegët e lartë ministrorë të Truss dhe Kwarteng, duke përfshirë Michael Gove dhe Grant Shapps, kanë kritikuar paketën e qeverisë për të pasurit dhe pati shenja të një rebelimi më të gjerë brenda Partisë Konservatore të kryeministrit që mund të kishte përfunduar me masën duke u bllokuar në parlament.
Lajmet se heqja e normës më të lartë të tatimit mbi të ardhurat po anulohej shkurtimisht gjë që e çoi paundin në një rritje të lartë në fillimin e tregtimit të së hënës. Por ka të ngjarë të zvogëlojë vetëm paketën e uljes së taksave me 2 miliardë paund, duke i dhënë mundësinë qeverisë për të siguruar tregjet e një plani solid për të financuar pjesën tjetër.
“Unë i qëndroj paketës që njoftuam dhe i qëndroj faktit që e shpallëm shpejt”, tha Truss për BBC të dielën.
Ashtu si shumë ekonomi të përparuara, Mbretëria e Bashkuar ka të ngjarë të shkojë drejt një recesioni të shkaktuar në një pjesë të madhe nga tronditja e çmimit të energjisë shkaktuar nga pushtimi rus i Ukrainës dhe rritja e mprehtë e normave të interesit të krijuar për të zbutur inflacionin në rritje që ka pasuar. Përpjekjet e Kwarteng për të rivendosur besueshmërinë e qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar me tregjet do të vazhdojnë të hënën, kur ai të flasë në konferencën e Partisë Konservatore. Por qeveria po merr shumë hua për të paguar subvencionet e mëdha të energjisë për familjet dhe bizneset për t’i ndihmuar ata gjatë këtij dimri. Dhe ajo ende përballet me pyetje të mëdha se si synon të paguajë për pjesën më të madhe të paketës së uljes së taksave që ka mbetur. Shkurtimet e shpenzimeve publike mund të jenë të radhës.
