Mjekja psikiatre Arjana Rreli këmbëngul se nuk e mban mend assesi pacientin Ludian Zaimi, një polic i cili vrau kolegun në brendësi të komisariatit numër tre dhe që më pas, me armë në dorë doli në oborr duke iu thënë atyre që nuk e panë krimin: “unë e vrava”. Për shkak se në banesën e tij u gjetën medikamente dhe një recetë e firmosur nga mjekja e njohur, lëshuar prej saj korrikun e 2021, “Sinjalizo” kontaktoi me psikiatren për të mësuar më shumë për 25 vjeçarin, e cila u shpreh se kohët e fundit ka pasur shumë punonjës policie që kanë kërkuar ndihmë.
“Po kam patur, kanë referuar gjendje ankthi që është shumë e përhapur në popullatë, kanë ardhur për ta treguar gjendjen e tyre dhe për të marrë kurim”, tha psikologia Arjana Rreli.
Ndërkohë nga kolegët, efektivi Zaimi përshkruhet si një tip i mbyllur, i qetë dhe pa probleme të dallueshme, të tilla që mund të ishin pikasur nga eprorët apo efektivët me të cilët dilte në patrullim.
Policët që gjendeshin në skenën e krimit, kujtojnë për hetuesit se 25 vjeçari, ia bëri me shenjë njërit prej tyre që të largohej dhe më pas në vendin ku viktima ishte ulur, shkrepi plumbin e parë dhe më tej e ndoqi duke qëlluar sërisht. Krimi i beftë që u konsiderua paraprakisht si i pa parashikuar mbasi nuk kishte asnjë konflikt të çastit apo më të hershëm, kthen edhe njëherë problemin e kontrollit të shëndetit mendor tek punonjësit e policisë, shumë prej të cilëve deklarohet se përfshihen në incidente nga varësia e alkoolit dhe të tjerë të kthyer deri aty të dhunshëm saqë nuk kontrollojnë shpërthimet emocionale, që për specialistët e fushës konsiderohet si element depresioni.
Mungojnë psikologë
Vrasja e policit Çaush Saliasi në katin e parë të komisariatit, teksa ai po priste të merrte turnin së bashku me Zaimin, nxorri në pah problemin e mungesës së psikologëve që duhet të asistojnë efektivët sidomos mbas ngjarjeve të rënda, kqyrjeve dhe aksioneve ku atyre u rrezikohet jeta. Pikërisht nisur nga krimi në komisariatin numër tre, mësohet se në disa komisariate fill mbas kësaj janë vendosur psikologë që po studiojnë shëndetin mendor të efektivëve. Por a mund të parandalohej krimi përderisa 25-vjeçari rezulton se po trajtohej me medikamente, ndërsa mbetet e papërcaktuar sëmundja nga e cila ai vuante? Me këtë çështje po merret Agjencia e Mbikëqyrjes Policore e cila sipas burimeve të “Sinjalizo” do të verifikojë se cila është procedura për kontrollin e punonjësve, dhe nëse ka patur një konflikt të dukshëm mes policëve që nga mosveprimi u agravua deri në vrasje? Jo zyrtarisht përmendet për “Sinjalizo” se po verifikohet edhe pista e bullizimit të të riut nga kolegët më të vjetër si dhe shpërndarja e padrejtë e punës.
Polici e pranoi, por ..
Gjatë seancës gjyqësore, nën/inspektori i Policisë së Shtetit, Ludian Zaimi i cili vrau kolegun e tij Çaush Saliasi pranoi se po merrte qetësues kohët e fundit.
“Ka konfirmuar që merr qetësues në ditën e seancës”, shprehet avokati i caktuar nga shteti Edi Gorishti për “Sinjalizo”.
Ndërsa avokati Gorishti thekson se duhet pritur ekspertiza në lidhje me ilaçet që kishte përdorur 25 vjeçari.
“Për të shikuar nëse ka pasur probleme psikologjike, duhet pritur ekspertiza e plotë nga prokuroria”, e mbyll avokati.
“Sinjalizo” u interesua pranë Policisë së Shtetit për të pyetur nëse ka pasur konflikte të tjera midis punonjësve të policisë në të gjithë Shqipërinë. Po ashtu sipas Policisë thuhet se çdo drejtori dhe çdo repart i Forcave të Ndërhyrjes së Shpejtë ka psikologë.
Megjithatë në të njëjtën ditë që Zaimi vrau me paramendim kolegun, po në kryeqytet një polic i repartit FNSH plagosi një qytetar në ambjentet e një bari në periferi të Tiranës. Asnjë psikolog nuk e kishte raportuar varësinë e policit nga alkooli.
“Nuk ka statistika të tilla. Në çdo drejtori e në çdo repart FNSH ka psikologë. Përsa i përket procedurave që një punonjës policie ka probleme ankthi e shqetësimi, këto janë të dhëna personale dhe nuk bëhen me dije, por psikologët në drejtoritë vendore e repartet e FNSH e RENEA, konsultohen përherë me komandantët e tyre dhe kush ka pasur nevojë të konsultohet e trajtohet nga psikologu”, thuhet në përgjigjen e Policisë së Shtetit, ndërsa shton se nuk është e parashikuar dhe e detyruar të ndodh një test psikologjik çdo vit me përjashtim të forcave operacionale, kontrollohen çdo vit, ato që kanë të bëjnë me operacione të vështira për jetën.
Në përgjigjen e Policisë detajohet edhe porosia e Gledis Nanos, drejtor i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit për mbikëqyrjen e policëve.
“Njëkohësisht, Drejtor Nano ka kërkuar nga të pranishmit në mbledhje, që të evidentojnë rastet e konflikteve ndërmet punonjësve të Policisë dhe t’u japin zgjidhje shteruese, në rast se ka raste të tilla. Në çdo drejtori vendore e strukturë ka psikologë, me të cilët duhet të bashkëpunohet për çdo rast. Me urdhrin e psikologëve, që na kanë premtuar ndihmën dhe mbështetjen, duhet të ndiqen me rigorozitet të gjitha rastet që kanë të bëjnë me ngarkesat psikologjike të punonjësve të Policisë”, thuhet në njoftimin e Policisë së Shtetit.
Sakaq një punonjës policie pranë Komisariatit Nr.3 në Tiranë, thotë në kushtet e anonimitetit se psikologët nuk duken kurrkund, mbasi sipas tij i vetmi rast kur ju nënshtrua testit psikologjik ishte ditën kur u pranua në policinë shqipt*are.
“Nuk kemi psikolog në komisariat, unë kam rreth 3 vite dhe nuk kam parë ndonjë psikolog, madje as nuk na kanë thënë që të shkojmë ndonjëherë. Testin psikologjik e kam bërë vetëm në fillim kur kemi bërë të gjitha testet për tu pranuar në polici. Ai ka qenë testi i vetëm psikologjik që kam bërë, ndërsa që kur kam filluar punë, nuk kam bërë më test psikologjik”, shprehet në mënyrë anonime punonjësi i policisë i cili shton gjithashtu se përveç gjërave kur i thua shefit se mos më lër me atë polic se kam konflikt, nuk shkoj mirë, ata prej inatit të lënë bashkë.
Urdhëra në letër, pa zbatim
Por edhe pse nga Policia e Shtetit thuhet se ka psikolog, vetëm në vitin e kaluar është hartuar një udhëzues për rolin e psikologut në Polici.
“Ky udhëzues do t’i ndihmojë në punën e përditshme, psikologët dhe punonjësit e Policisë, duke përfshirë një dimension të plotë për punën dhe një qasje konkrete mbi mënyrën e ushtrimit të profesionit, kufijve të kompetencave, mënyrën e trajtimit të elementëve të ndryshëm, si stresi apo ankthi në profesionin e punonjësve të Policisë, mënyrën e intervistimit të grupeve vulnerable, seanca psikoterapie etj”, thuhet në prezantimin e udhëzuesit “Roli i psikologut në Polici”, i prezantuar në tetorin e vitit të kaluar. Udhëzuesi i përbashkët është hartuar nga PAMECA V, Policia e Shtetit dhe Urdhri i Psikologut.
Sindikata: Policët kanë ngarkesë të tepruar
Kreu i Sindikatës së Policisë së Shtetit, Sadetin Fishta rendit disa prej arsyeve që sjellin çrregullime të shëndetit mendor tek punonjësit e policisë së shtetit midis të cilave: presioni gjatë luftës me krimin, orët e stërgjatura, pagat e ulëta dhe rrezikimi i jetës.
“Probleme psikologjike ka pasur e do ketë në radhët e policisë kryesisht të nivelit zbatues për sa kohë ekziston praktikisht stresi në nivele të larta në uniformat e policisë. Shkaqet janë të ndryshme, sociale, profesionale e mosha. Problemet psikologjike shfaqen në familje, shoqëri e gjatë ushtrimit të detyrës. Mungesa e përballimit të jetesës në familje ku të ardhurat për frymë në familje të punonjësve të policisë aktualisht nuk e kalojnë minimumin jetik si dhe mungesa e strehimit bëjnë që shumë punonjës policie të kenë dhe konflikte në familje. Mosha mesatare që relativisht është mbi 48 vjeç bën që mbi ngarkesa në punë të shkaktojë jo pak stres e lodhje fizike e psikike. Është stresi ai që me kalimin e kohës çon në veprime të pakontrolluara psikike, të punonjësve të policisë që shfaqen në veprime psiqike delirante në individ të veçantë që reflektohen në veprime të pakontrolluara të dhunshme te përdorimit të forcës e të armës”, shprehet për “Sinjalizo”, kreu i Sindikatës së Policisë, Fishta.
Sipas Fishtës duhet të jenë eprorët ata që duhet të kontrollojnë gjendjen psikologjike të vartësve dhe më pas tu delegohet rasti psikologëve.
“Janë eprorët direkt që e kanë për detyrë të kontrollojnë edhe gjendjen psikologjike të vartësve. Që të zbulojë rastet, psikologu informacionin e parë e merr nga eprori direkt,familjari apo kolegu i afërt i punonjësit, nga ankesat e qytetarëve si dhe nga sondazhet personale te drejtpërdrejta ose me test psikologjik periodik”, e mbyll Fishta për “Sinjalizo”.
Diçka e tillë nuk ndodhi me Ludian Zaimin, që kishte vetëm 18 muaj pjesë e patrullave dhe që me paramendim, me armën e shërbimit qëlloi për vdekje një polic tjetër. Ai gjendet në paraburgim nën masën e arrestit me burg të vendosur nga gjykata e Tiranës dhe kazusi i vrasjes së Çaush Saliasit shërbeu për momentin në dërgimin e ekipeve të psikologëve në komisariate. Megjithëse sipas informacionit paraprak që siguroi “Sinjalizo” , psikologët janë atashuar vetëm në Tiranë.
Shkroi: Klevis Paloka
Marrë nga ACQJ.al
