Banka e Shqipërisë po studion masa të reja për t’iu përgjigjur një rritjeje të mundshme të raportit të kredive me probleme gjatë vitit 2021.
Në një intervistë për revistën “Monitor”, ky institucion u shpreh se dy nga masat e mundshme mund të jenë shkurtimi i afatit të fshirjes së kredive të humbura, si edhe zgjatja e afatit të rregullores së ristrukturimit jashtëgjyqësor të kredive të këqija në më shumë se një bankë.
Fshirja e kredive të humbura ka qenë masa me ndikimin kryesor në uljen e raportit të kredive me problemeve gjatë pesë viteve të fundit. Në vitin 2015, Banka e Shqipërisë miratoi një rregullore që detyronte bankat të nxirrnin jashtë bilancit kreditë e klasifikuara të humbura prej më shumë se pesë vjetësh. Gjithsej, që nga fillimi i procesit të fshirjes, në janar 2015, janë fshirë 65 miliardë lekë ose rreth 525 milionë euro kredi të humbura. Vlera e kredive të fshira është sa rreth 130% e vlerës aktuale të kredive me probleme dhe jep një ide të qartë të ndikimit të madh që fshirjet kanë pasur në pastrimin e portofolave të sektorit bankar.
Në përpjekje për të nxitur pastrimin e mëtejshëm të portofolave, Banka e Shqipërisë vendosi prej fillimit të vitit 2020 shkurtimin e afatit për nxjerrjen jashtë bilancit të kredive të humbura, nga tre vjet në dy vjet. Kjo mund t’i ketë dhënë një shtysë të re fshirjeve, sidomos në muajin dhjetor, që është periudha kur bankat zakonisht ndërmarrin pjesën më të madhe të tyre. Këtë vit, Banka e Shqipërisë mund të konsiderojë një shkurtim të mëtejshëm të këtij afati, me qëllim pastrimin e mëtejshëm të kredive të humbura nga portofoli i bankave.
Rregullorja që u prezantuar si “Qasja e Tiranës”, “Për trajtimin jashtëgjyqësor nga bankat, të kredimarrësve në vështirësi financiare” u miratua për herë të parë në muajin korrik 2019. Objekti i kësaj rregulloreje ishte trajtimi i kredive korporative me ekspozim në disa banka tregtare, në shuma më të mëdha se 250 milionë lekë. Rregullorja krijoi një kuadër që bankat kreditore të vepronin në marrëveshje dhe pa ndërmarrë veprime të njëanshme kundrejt atyre bizneseve që do të vlerësoheshin të afta për të mbijetuar, me masat dhe mbështetjen e duhur huadhënësve. Masat për trajtimin jashtëgjyqësor mund të jenë zgjatja e afatit të kredisë, dhënia e financimeve shtesë, likuidimi i aktiviteteve dytësore të huamarrësit, rritjen e kapitalit nëpërmjet financimit, kryerja e ndryshimeve në strukturën dhe mënyrën e drejtimit të subjektit, shitja e pasurive të tij, konvertim i borxhit në kapital, etj.
Rregullorja ishte konceptuar si një zgjidhje e përkohshme për të trajtuar rastet e disa huamarrësve të mëdhenj ekzistues dhe do të ishte e vlefshme deri në fund të vitit 2020. Por, në maj të vitit 2020, në kuadrin e masave për zbutjen e pasojave të krizës, Këshilli Mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë vendosi të shtyjë efektet e rregullores deri në muajin janar 2022. Qëllimi i shtyrjes ishte që bankat të kishin një hapësirë më të madhe kohore të gjejnë një zgjidhje të përshtatshme për huamarrësit e përbashkët në vështirësi financiare.
Marrë nga Monitor
