Në një prononcim për “Monitor”, Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare shprehet se, bazuar në kuadrin ligjor dhe rregullator në fuqi, Autoriteti monitoron cedimin në risigurim, si dhe format e tjera të menaxhimit të riskut të lidhura me procesin e marrjes në sigurim.
Sipas qëndrimit zyrtar të AMF, “cedimi në risigurim kryhet në nivel portofoli dhe kjo do të thotë që për një shoqëri të caktuar, të gjitha risqet e siguruara janë të ceduara në risigurim në bazë të kërkesave ligjore dhe ekspozimit specifik agregat të kësaj linje biznesi”.
AMF shton se, përveç mbikëqyrjes dhe monitorimit të aktivitetit të sigurimit dhe risigurimit, Autoriteti miraton me bazë vjetore mjaftueshmërinë e provigjoneve teknike të shoqërive. Lidhur me komisionet tepër të larta të aplikuara nga disa kompani, AMF shprehet se legjislacioni në fuqi nuk parashikon kufizime të nivelit të komisioneve për këtë produkt.
Sigurimi i përgjegjësisë së ndërtuesit ka qenë i parashikuar në ligjin Nr. 107/2014, datë 31/07/2014. Si lindi nevoja për të bërë të detyrueshëm zbatimin në praktikë të këtij ligji, duke ofruar një produkt të tillë, si sigurimi i përgjegjësisë së ndërtuesit, gati 5 vite më vonë? Cilat ishin rreziqet në nivel makro që ju vlerësuat?
Sigurimi i përgjegjësisë së ndërtuesit u miratua përmes VKM-së, nr. 650, datë 02.10.2019 “Për sigurimin e ndërtimeve”. Në zbatim të këtij vendimi, Bordi i Autoritetit miratoi “elementet dhe kushtet e përgjithshme të kontratës së sigurimit të detyrueshëm në ndërtim”, me Vendimin nr. 207, datë 22.11.2019.
Në cilat aspekte, për çfarë dëmesh eventuale dhe në çfarë rrethanash ky produkt sigurimi u ofron mbrojtje blerësve të pasurive të paluajtshme?
Në bazë të kontratës së sigurimit për përgjegjësinë e ndërtuesit, shoqëria e sigurimit merr përsipër të dëmshpërblejë në favor të të siguruarit/përfituesit dëmet e ndodhura drejtpërdrejt në ndërtesë dhe dëmet ndaj të tretëve, të shkaktuara nga shembja tërësore, ose pjesore e ndërtesës, ose kur ndërtesa paraqet rrezik të dukshëm shembjeje, ose defekte të tjera të rënda, që ndodhin si pasojë e problemeve të lidhura me tokën mbi të cilën është kryer ndërtimi, ose për shkak të një apo disa defekteve të ndërtimit.
Çmimi (primi) i sigurimit është i përcaktuar me VKM, në nivelin minimal prej 1% për 10 vjet sigurim. Mendoni se kjo është tarifë e mjaftueshme për mbulimin e këtyre rreziqeve komplekse?
Në VKM-në, nr.650, datë 02.10.2019 “Për sigurimin e ndërtimeve”, në pikën 3 është e përcaktuar se “Limiti i përgjegjësisë së kontratës së sigurimit nuk duhet të jetë më i ulët se vlera totale e çmimit të shitjes së përcaktuar në kontratën e kalimit të pronësisë së pasurisë paluajtshme”. Ndërsa referuar primit të sigurimit, në pikën 4 të VKM-së, nr. 650, parashikohet se “Tarifa vjetore e primit të sigurimit nuk mund të jetë më e ulët se 0.1% e shumës së sigurimit/limit të përgjegjësisë së përcaktuar në kontratën e sigurimit.
A disponon tregu shqiptar i sigurimeve kapitale të mjaftueshme për përballimin e këtyre rreziqeve të mëdha?
Autoriteti monitoron, me bazë tremujore, procesin e marrjes në sigurim si dhe mjaftueshmërinë e kapitalit për secilën shoqëri sigurimi që ushtron aktivitetin e sigurimit në Republikën e Shqipërisë. Gjithashtu, në bazë të vlerësimit të riskut në nivel shoqërie apo linjë biznesi, Autoriteti kryen inspektime të plota me bazë risku, apo tematike për çështje specifike. Rezulton se kapitalet (aftësia paguese) e tregut të sigurimeve janë rritur ndjeshëm në dy vitet e fundit. Në fund të vitit 2020, treguesi i nivelit të mjaftueshmërisë së kapitalit ka arritur në 169.7%.
A keni në fokus mbikëqyrjen e mjaftueshmërisë së rezervave për këtë produkt dhe si e realizoni këtë specifikisht (p.sh. inspektim tematik)? Çfarë konkluzioni keni arritur deri tani për këtë element?
Mbikëqyrja e mjaftueshmërisë së provigjoneve teknike kryhet nga Autoriteti me baza tremujore. Metodat aktuariale të vlerësimit të provigjoneve teknike, të zbatuara nga shoqëritë e sigurimit, janë përcaktuar nga Autoriteti me asistencën e Bankës Botërore.
Raporti mes provigjoneve dhe primeve në nivel tregu ka shënuar rritje në vitin e fundit, duke arritur në 126.4%, e nënvizuar edhe në raportin e publikuar nga Banka Botërore “Disaster Risk Finance Diagnostic” në dhjetor 2020. Edhe treguesi i aktiveve në mbulim të provigjoneve teknike për shoqëritë e sigurimit të jo-jetës, në fund të vitit 2020 është rritur në 131.7% (24.9 miliardë lekë) nga 121.2% (24.5 miliardë lekë) në vitin 2019.
Legjislacioni në fuqi kërkon që rreziku që tejkalon 10% të kapitalit të një shoqërie sigurimi duhet të transferohet në risigurim. A është respektuar ligji në këtë aspekt dhe cili është vlerësimi juaj mbi përshtatshmërinë e programeve të risigurimit, apo sigurinë që i ofrohet publikut në rast dëmi?
Bazuar në kuadrin ligjor dhe rregullator në fuqi, Autoriteti monitoron cedimin në risigurim, si dhe format e tjera të menaxhimit të riskut të lidhura me procesin e marrjes në sigurim. Në bazë të ekspozimit të shoqërive të sigurimit, gjykohen dhe nevojat për risigurim. Kriteret e risigurimit janë të përcaktuara me rregullore nga Autoriteti, të cilat shoqëritë e sigurimit kanë detyrimin t’i zbatojnë.
Për sa i përket sigurisë për publikun në rast dëmi, në mbrojtje të të siguruarve, përveç provigjoneve teknike që vlerësohen nga aktuarë të autorizuar, çdo shoqëri e sigurimit duhet të zotërojë një kapital të mjaftueshëm që përbën dhe aftësinë paguese të saj. Aftësia paguese përbëhet nga aktivet e shoqërisë së sigurimit, të lira nga çdo përgjegjësi e parashikueshme, duke zbritur prej tyre çdo aktiv të patrupëzuar.
Pasqyrat financiare të shoqërive të sigurimit certifikohen nga auditues të pavarur. Përveç mbikëqyrjes dhe monitorimit të aktivitetit të sigurimit dhe risigurimit, Autoriteti miraton me bazë vjetore mjaftueshmërinë e provigjoneve teknike të shoqërive.
Mund të kemi një panoramë, konkretisht sa për qind e këtyre rreziqeve mbahen nga vetë kompanitë dhe sa janë me risigurim?
Cedimi në risigurim kryhet në nivel portofoli. Kjo do të thotë që për një shoqëri të caktuar, të gjitha risqet e siguruara janë të ceduara në risigurim në bazë të kërkesave ligjore dhe ekspozimit specifik agregat të kësaj linje biznesi. Sipas marrëveshjeve specifike, dëmshpërblimi i mundshëm kryhet në përqindje të ndarjes së riskut, ose nëse dëmshpërblimi i mundshëm tejkalon nivelin e mbajtjes së përcaktuar në marrëveshje.
A jeni në dijeni të uljeve të çmimeve nën kufirin minimal dhe çfarë mekanizmash disponon AMF për të mos lejuar praktika të tilla? Cili është niveli i komisioneve të deklaruara nga kompanitë e sigurimit për këtë produkt?
Autoriteti mbikëqyr dhe monitoron aktivitetin e sigurimeve me anë të verifikimeve në distancë dhe inspektimeve në vend, pranë shoqërive të sigurimit. Për rastet e mundshme të tarifave të zbatuara nën nivelin e miratuar me VKM-në, nr. 650, datë 02.10.2019 “Për sigurimin e ndërtimeve”, dhe Vendimit të Bordit të Autoritetit, Nr. 207, datë 22.11.2019, “Për miratimin e elementeve dhe kushteve të përgjithshme të kontratës së sigurimit të detyrueshëm në ndërtim”, të ndryshuar, Ligji 52/2014 “Për veprimtarinë e sigurimit dhe risigurimit” parashikon masa administrative dhe/ose mbikëqyrëse. Legjislacioni në fuqi nuk parashikon kufizime të nivelit të komisioneve për këtë produkt.
Marrë nga Monitor.al
