Nëse të gjithë e kemi ditur që 21 marsi është ekuinoksi pranveror, meqenëse dita dhe nata janë të barabarta, pranvera astronomike në hemisferën veriore, në fakt, fillon më 20 mars, pra sot. Siç dihet, pranvera në Hemisferën Veriore është e njohur edhe si ekuinoksi i marsit, ndërsa ekuinoksi i vjeshtës ndodh në Hemisferën Jugore.
Ekuinoksi i marsit shënon momentin kur Dielli kalon në ekuatorin qiellor. Praktikisht, do të thotë se në atë moment Dielli, nga Hemisfera Jugore qiellore të kalojë në hemisferën veriore qiellore. Ky fenomen ndodh çdo vit më 19, 20 ose 21 mars. Ardhja e pranverës përcaktohet me ndjekjen e qendrës së Diellit sipas ekliptikës.
Data e ekuinokseve dhe e solsticit nuk është e fiksuar për shkak të orbitës eliptike të diellit të Tokës. Boshti i Tokës gjithmonë anon në një kënd prej rreth 23.5 ° në lidhje me ekliptikën – vija imagjinare e krijuar nga orbita e Tokës rreth Diellit. Në çdo ditë tjetër të vitit ose Hemisferën Veriore ose Jugore Boshti i Tokës anon pak drejt Diellit, por në dy ekuinokset, Boshti i Tokës është pingul me rrezet e Diellit. Ekuinoksi ndodh në të njëjtën kohë në mbarë botën.
Në kohën e caktuar, qendra e Diellit do të jetë saktë në prerjen e ekliptikës dhe ekuadorit qiellor. Kjo praktikisht do të thotë se në atë moment Dielli, nga Hemisfera Jugore qiellore të kalojë në Hemisferën Veriore qiellore.
Më 20 mars, dita zgjat 12 orë e shtatë minuta. Zakonisht, dita e parë e pranverës emërohet si ditë e barabartë, që nënkupton se gjatësia e ditës dhe natës është e njëjtë, nga momenti i lindjes deri në momentin e perëndimit të Diellit, kanë kaluar 12 orë.
Po si festohet?
Ekuinoksi dhe solcisti i pranverës, në vende të ndryshme festohet në mënyra të ndryshme. Shumë kultura gjatë kësaj ditënate (20 – 21 mars) festojnë ardhjen e pranverës me festivale e evente të ndryshme në natyrë.
Gjithashtu, Pashkët, festa e krishterë lidhet me lëvizjet e Diellit, ndaj edhe festohet në data të ndryshme.
Disa teori të vjetra, edhe mijëravjeçare besojnë se dita e parë e pranverës ka një shpjegim biblik.
Cilat janë 5 teoritë tradicionale
1. Balancimi i vezës. Besohet se në këtë ditënatë, veza, por edhe sende të tjera mund të qëndrojnë vetë, pa u penguar nga forca e gravitetit.
2. Lyerja me bojë. Në festivale të ndryshme, lyerja me bojë dhe dalja në rrugë është një shenjë paralajmëruese e pranverës.
3. Gjetja e gjethes së tërfilit – shenjë e ripërtëritjes së jetës.
4. Mbjellja e bimëve. Ekuinoksi është simbol i jetës së re dhe i ripërtëritjes.
5. Vizita në një moment antik – simbol i forcës (gurët) dhe jetëgjatësisë.
