Bizneset këtë vit po marrin kredi me interesa më të ulëta. Statistikat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se për 6-mujorin e parë të këtij viti, normat mesatare të interesit të kredisë për shoqëritë tregtare pësuan rënie në të gjitha monedhat. Në Lek, norma mesatare e interesit zbriti në 5.45%, nga 5.58% që kishte qenë mesatarja e 6-mujorit të parë vitin e kaluar. Në Euro, norma mesatare e interesit ra në 3.95%, nga 4.12% për të njëjtën periudhë të një viti më parë. Në Dollarë Amerikanë, interesi mesatar i kredive zbriti në 4.4%, nga 5.31% për 6-mujorin 2020.
Ulja e normave të interesit për kreditë e biznesit është një element që ul kostot e operacioneve dhe investimeve të reja për sipërmarrjen. Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se për gjysmën e parë të këtij viti, kredia e re për kompanitë private ra me 9% krahasuar me një vit më parë. Megjithatë, vlerësohet se ka ardhur sidomos te kredia për nevoja likuiditeti, ndërsa kredia për investime, sidomos për pasuri të paluajtshme, por edhe për mallra kapitale, ka ecuri pozitive.
Për herë të parë pas pesë tremujorësh radhazi, bankat raportuan lehtësim në standardet e kreditimit për bizneset në tremujorin e dytë të këtij viti. Po të shohim statistikat, lehtësimi duket se ka prekur edhe elementin çmim të kredisë. Nga ana tjetër, sipas përgjigjeve të bankave në Vrojtimin e Aktivitetit Kreditues, vetë normat e ulëta të interesit kanë qenë një faktor që kanë ndikuar në rritjen e kërkesës së bizneseve për kredi bankare në tremujorin e dytë të këtij viti.
Normat e interesit të kredisë përgjithësisht ngelën pranë niveleve më të ulëta historike edhe pas shpërthimit të pandemisë, megjithëse kjo ngjarje shtoi rreziqet potenciale për aktivitetin ekonomik në vend. Kjo tablo u ndikua nga disa faktorë. Banka e Shqipërisë aplikoi një politikë monetare më stimuluese se kurrë, duke e ulur normën bazë në nivelin minimal historik prej 0.5% në marsin e vitit 2020. Paralelisht, bankave iu garantua akses i pakufizuar në likuiditetet, për të shmangur boshllëqe afatshkurtra që mund të krijonin pasiguri në sistemin financiar.
Oferta e lartë monetare ndihmoi në ruajtjen e likuiditetit të lartë në treg, e shoqëruar paralelisht edhe me një rritje të fortë të depozitave të publikut, që po vazhdon edhe gjatë këtij viti. Likuiditeti i bollshëm në treg u përcoll mirë në zinxhirin e transmetimit të politikës monetare, duke filluar nga tregu benchmark i titujve shtetërorë, ku normat e interesit ngelën të ulëta, duke krijuar parakushte për kreditim më të lirë edhe ndaj sektorit privat.
Masat e përkohshme të Bankës së Shqipërisë ndihmuan në ruajtjen e cilësisë së portofolit të bankave edhe në momentin më të vështirë të krizës, përmes masave që lehtësuan shtyrjen dhe ristrukturimin e kredive. Kjo iu dha njëkohësisht huamarrësve më shumë kohë dhe likuiditet të lirë për të kaluar vështirësitë e përkohshme të lidhura me pandeminë. Linjat e garancisë sovrane ndihmuan gjithashtu në ruajtjen e kostos më të ulët të huadhënies për bizneset, duke transferuar një pjesë të rrezikut te qeveria shqiptare.
Së fundmi, shmangia e masave drastike kufizuese pas valës së dytë të pandemisë, në vjeshtë, bëri që efektet në aktivitetin e sektorit privat të ishin më të zbutura. Kjo shmangu rritjen e rrezikut të kreditimit të tyre nga sektori bankar, që do të përkthehej edhe në norma më të larta interesi./E.Shehu
Burimi: Banka e Shqipërisë
Marrë nga Monitor.al
