Përmirësimet në raportin e kredive me probleme kanë bërë që vlera e fondit rezervë të sektorit bankar për humbjet e mundshme të zbresë në nivelet e para pandemisë.
Të dhënat e bankës së Shqipërisë tregojnë se vlera totale e fondit të provigjioneve në mesin e këtij viti ishte 30.5 miliardë lekë, në rënie me 9% që nga fillimi i vitit dhe me 4% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Vlera e provigjioneve është më e ulëta e regjistruar që prej tremujorit të fundit të vitit 2019, ndërsa përfaqëson vlerën e dytë më të ulët që prej vitit 2010 deri më sot.
Gjendja e provigjioneve është një indikator direkt i cilësisë së aktiveve dhe kryesisht të portofolit të kredisë së bankave. Sa më e madhe vlera e provigjioneve aktive, aq më e madhe është vlera e kredive të këqija dhe humbjeve të pritshme.
Pas viti 2009, vlera e provigjioneve u rrit me ritme të shpejta, duke reflektuar rritjen e raportit të kredive me probleme. Vlera e tyre arriti kulmin në vitin 2014, kur sektori bankar kishte pothuajse 94 miliardë lekë ose rreth 670 milionë euro provigjione në bilancin e vet. Gjatë viteve në vijim, kjo shumë filloi një rënie graduale, e lidhur me uljen e vlerës së kredive të këqija në balance. Kjo ulje erdhi sidomos falë fshirjes ose nxjerrjes së tyre jashtë bilanceve. Në fund të vitit 2019, vlera e provigjioneve preku vlerën e 28.7 miliardë lekëve, niveli më i ulët që nga fillimi i vitit 2010. Me shpërthimin e pandemisë, provigjionet iu rikthyen sërish një rritjeje të përkohshme, të lidhur me rreziqet e shtuara që ajo solli për huamarrësit e sektorit bankar. Megjithëse masat e përkohshme të Bankës së Shqipërisë nuk kërkonin riklasifikimin dhe provigjionimin e kredive të risturkturara, sërish bankat ndoqën një qasje të kujdesshme dhe i rritën provigjionet, deri sipër vlerës së 33 miliardë lekëve në fund të tremujroit të parë 2021. Në tremujorin e dytë, provigjionet pësuan një rënie të ndjeshme duke zbritur poshtë vlerave të marsit 2020, kohë kur ekonomia u prek nga pandemia.
Rënia e provigjioneve mund të interpretohet si një sinjal pozitiv, i shoqëruar edhe me uljen e raportit të kredive me probleme në 7.1%, niveli më i ulët që nga fillimi i vitit 2009. Kjo do të thotë se pritjet për humbje nga kreditë tashmë janë më të ulëta. Me sa duket, përmirësimi i situatës epidemiologjike dhe i gjendjes së ekonomisë reale në tremujorin e dytë ka ndikuar pozitivisht aftësinë paguese të huamarrësve, duke ulur pritshmëritë për humbje në sektorin bankar.
Ulja e provigjioneve po jep efekte pozitive edhe në performancën financiare të bankave. Për gjysmën e parë të këtij viti, fitimi neto i sektorit arriti në 10.5 miliardë lekë, në rritje me 46% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë./E.Shehu
Marrë nga Monitor.al
