Qeveria holandeze e Mark Rutte dha dorëheqjen të premten pas një skandali të përfitimeve të fëmijëve në të cilin mijëra prindër u akuzuan në mënyrë të gabuar për mashtrim, por Kryeministri holandez ka shpëtuar relativisht i paprekur.
Rutte do të kandidojë për një mandat të katërt në zgjedhjet e përgjithshme që do të mbahen pas dy muajsh dhe Partia e tij e Popullit për Liri dhe Demokraci (VVD) e qendrës së djathtë po udhëheq në sondazhet dhe parashikohet të fitojë 39 vende – gjashtë më shumë se në 2017.
“Unë besoj se mund të vazhdoj si një udhëheqës partie, por në fund të fundit varet nga votuesit”, tha Rutte të premten, duke shtuar se ai “nuk kishte asnjë përfshirje të drejtpërdrejtë” në skandalin e përfitimeve, i cili zgjati nga 2013 në 2019.
Ministrat nga koalicioni me katër parti do të qëndrojnë në cilësinë e kujdestarit derisa të formohet një koalicion i ri. Eric Wiebes, ministri i çështjeve ekonomike dhe klimës, është i vetmi anëtar i kabinetit që ka thënë se do të japë dorëheqjen menjëherë.
“Me këtë vendim, qeveria dëshiron të bëjë drejtësi për të gjithë ata prindër të cilëve u është bërë padrejtësi e paprecedentë,” tha Rutte. “Sundimi i ligjit duhet të mbrojë qytetarët nga qeveria e plotfuqishme dhe kjo ka shkuar tmerrësisht keq këtu.”
Rutte kishte thënë më parë se ishte kundër shpërbërjes së koalicionit, duke thënë se Holanda ka nevojë për stabilitet gjatë pandemisë së koronavirusit, por partitë e tjera të koalicionit besuan se pasojat politike ishin të pashmangshme pas një raporti të ashpër parlamentar.
Kreu i opozitës së partisë së Punës, Lodewijk Asscher, i cili ishte ministri i çështjeve sociale në administratën e mëparshme, njoftoi të enjten se po jepte dorëheqjen nga posti i tij, duke thënë se ai nuk dëshironte që diskutimet rreth rolit të tij në skandal të dëmtonin perspektivat e partisë në zgjedhje.
Ligjvënësit e opozitës përshëndetën njoftimin se qeveria dha dorëheqjen. Kreu i partisë GreenLeft Jesse Klaver tha se dorëheqja e qeverisë është “vendimi i vetëm i duhur”, duke shtuar se kjo “është një pikë kthese … kur ne fillojmë të rindërtojmë shtetin tonë të mirëqenies”.
Klaver tha javën e kaluar se do të paraqiste një mocion mosbesimi të martën nëse Kabineti nuk jep dorëheqjen. Pritet që e gjithë opozita – dhe potencialisht disa ligjvënës kritikë nga partitë e koalicionit – do të kishin mbështetur mocionin.
Skandali
Skandali është varur mbi kokën e qeverisë holandeze për dy vjet, pasi gazetarët zbuluan se zyrtarë të lartë në zyrën e taksave ishin tërhequr ose u përpoqën të heqnin përsëri subvencionet për kujdesin e fëmijëve nga rreth 26,000 prindër pa ndonjë provë mashtrimi.
Autoritetet veçuan 11,000 familje me kombësi të dyfishtë për një vëzhgim të veçantë. Shumë familje u detyruan të paguanin dhjetëra mijëra euro pa mjete dëmshpërblimi, duke i zhytur në vështirësi financiare dhe personale. Në 2019, Sekretari i Shtetit i Financave Menno Snel nga partia social-liberale D66 dha dorëheqjen për shkak të përfshirjes së tij në skandal.
Sidoqoftë, një raport nga një komision parlamentar i hetimit botuar në dhjetor zbuloi se nëpunësit e lartë civilë, gjykatësit, anëtarët e parlamentit dhe ministrat ishin sjellë në mënyrë të papërshtatshme në këtë çështje. Raporti arriti në përfundimin se “parimet themelore të sundimit të ligjit ishin shkelur”.
Gjatë një konference shtypi të premten, Rutte e quajti raportin “të drejtë” dhe “të ashpër”. Ai tha “njerëzit e pafajshëm janë kriminalizuar, jeta e tyre është shkatërruar dhe parlamenti është informuar gabimisht dhe jo plotësisht në lidhje me këtë”.
Rutte u zotua gjatë konferencës për shtyp të bënte politikëbërjen më transparente duke bërë publike dokumentet zyrtare që formojnë bazën e vendimeve politike, si dhe duke botuar një listë të vendimeve të marra pas takimit javor të Kabinetit.
